«Okuldan geldiği gibi bilgisayar karşısına geçen Ömer harçlıklarından biriktirdiği para ile aldığı yeni oyunu denemek için sabırsızlanıyordu. Oyunu kurup keyifle karşısına geçti. Oyunun heyecanına kendisini o kadar kaptırmıştı ki geçen saatlerinin farkında bile değildi. Ne çalan telefonlar, ne de kapılar umrundaydı. Ara sıra annesinin “oğlum kapat artık” gibi sözlerini hayal meyal duyar gibi oluyordu. Cevap verecek durumda değildi. Çünkü yapacağı en küçük hata ülkesinin düşman devletin eline geçmesine neden olabilirdi. Kahramanca düşmanlarla çarpışırken annesinin odaya geldiğini fark etmemişti bile. Birden annesi bilgisayarın kapatma düğmesine bastı ve “ Yeter artık bir saattir çağırıyorum cevap bile vermedin. Ne acıktığının ne susadığının farkındasın. Saatlerdir bilgisayarın başından bir saniye ayrılmadın.” diye öfkeyle haykırdı. Ömer ise kızgınlık ve üzüntü ile “ Yaaa! tam yenmek üzereydim, ne yaptın anne!” diyebildi. »

Merhaba değerli anne ve babalar! Yukarıda anlatılan senaryo ,sizin evde yaşananlara ne kadar benziyor? Eğer sizin çocuğunuz da saatlerini bilgisayar karşısında harcıyor, fiziksel ihtiyaçlarının farkına varmayacak derecede kendini unutuyor ise “bilgisayar bağımlılığı” söz konusu olabilir.

Literatürde “bilgisayar bağımlılığı” adında bir davranış bozukluğuna henüz rastlanılmamakla birlikte ,yol açtığı sorunlar ve sonuçları düşünüldüğünde ele alınması gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Konu ile ilgili birçok araştırma ve makale mevcuttur.

Hangi özelliklere sahip olan çocuklar bilgisayar bağımlısı olmaya daha yatkındır?

Sosyal ortamda kendini ifade etmekte güçlük çeken, içedönük, çabuk sıkılan, çabuk alınan ve kırılan , uyum sağladığı paylaşımda bulunduğu bir arkadaş grubu olmayan , günlük hayatta karşılaştığı sıkıntılar ile başa çıkamayan  ve mücadele etmekten kaçınan çocuklar ya da yetişkinlerde daha sıklıkla karşılaşılan bir durumdur.

Çocuklarda ya da yetişkinlerde bilgisayar oyunları nasıl bir psikolojik doyum sağlıyor?

Bu oyunların sanal ortamda sunduğu yarışma, rekabet, heyecan, başarı hissi, günlük hayatta bu duyguları yaşama fırsatı bulamayan kişilerde sanal bir doyum sağlıyor. Günlük sıkıntı ve sorunlardan uzaklaşma, gerçeklerden ve sorumluluktan  mücadeleden kaçma fırsatı vererek sanal bir doyum sağlıyor.

Ailelerin çocuklarını bu bağımlılıktan korumak  için neler yapması gerekir?

• Çocuklara arkadaşlarıyla vakit geçirebileceği ortamlar sunabilirsiniz. Evde ya da bahçede yapabilecekleri uğraşılar, hobiler bulabilirsiniz. Günümüzde grupla oynanabilen eğlendirici birçok oyun bulunmaktadır. Bunlardan temin edip ailece oynayabilirsiniz.
• Spor ya da sanat faaliyetlerine yönlendirerek bedensel, zihinsel, ve sosyal gelişimini destekleyici çalışmalar içinde bulunmasını sağlayabilirsiniz.
• Çocuğunuzla “bilgisayar kullanım sözleşmesi” imzalayarak, hangi saatler arası kullanabileceğini, hangi sitelere girebileceğini belirleyip, koyduğunuz kuralları takip edebilirsiniz.
• Çocuğunuzu gözlemleyerek bilgisayar bağımlısı olmasının altında yatan ihtiyacın, ne olduğunu keşfedip, bunun doğal ortamlarda doyurulmasını sağlayabilirsiniz..

Kendini bilgisayar oyunlarından alıkoyamayan  7.sınıf öğrencisi  bir delikanlı bakın bu tutkusunun nedenlerini “ En Sevdiğim Şey:Oyun” başlıklı yazısıyla nasıl ortaya koyuyor:

"……….Oyunların içinden birçok sevdiğim oyun var. Hepsi birbirinden farklı. Ama ben onları seviyorsam demek ki hepsinin ortak yanları var. En çok sevdiğim oyunlar S4 ve Sims2.

Sims 2’yi gözümde çok değerli yapan şey gerçek hayatta isteyip de yapamadığım her şeyi oyunda yapabilmem. Mesela her zaman 2 katlı havuzlu büyük bir evde kendime ait dev bir bilgisayar odası isterim. Oyunda kendi evimi istediğim gibi yapabiliyorum. S4 de ise, hayatta sinirlenip bir şey yapamadığım olaylardaki tüm sinirimi, karşı takımı yenerek atıyorum. Bu oyunu çok oynuyorum. Çünkü hayatta sinirlendiğim çok olay oluyor. "

Çocukların sanal ortamda değil gerçek hayatta mutluluğu yaşadıkları bir dünya dileğiyle……..

Psikolog Gülten İKİZOĞLU
gultenikizoglu@ gmail.com